पहिलो कुरो – यी भविष्यवाणीहरू सत्य नबनून् – मेरो कामना यहि हो।
तर चुरो कुरो – “नेतृत्व भनेकै पूर्वतयारी हो“।
कोरोनाले थलो पारेको विश्वमा यी भविष्यवाणीहरुले उब्जाएको मुख्य प्रश्न नै यो हो “हामी कसरी यी आउनसक्ने अनर्थका तीता आँकलनसँग जुध्नको लागि तयारी गर्दछौँ त?” भविष्यको लागि कहिल्यै पनि राम्ररी तयारी गर्न नजानेका हामीले या त आउँदा विपतहरुका लागि पूर्व तयारी गरौँ वा युग नै अन्त्य हुनसक्ने विनाशकारी परिणाम भोगौँ। यदि नागरिकको हितको लागि कोही चिन्तित हुनुहुन्छ भने कृपया आजैदेखि रुपान्तरणकारी समाधानका पाटाहरु खोज्ऩ सुरु गरौँ ताकि यी भविष्यवाणीहरु गलत सावित होऊन् र त्यसका कारक तत्वलाई जरैदेखि उखेल्न सकियोस्।
१. लोकतन्त्र: नेपालमा अब हुने कुनैपनि निर्वाचनहरु न त स्वतन्त्र हुन्छ वा त निष्पक्ष नै।
भविष्यमा हुने कुनै पनि स्थानीय, प्रादेशिक र संघीय निर्वाचनहरुमा जित्ने उम्मेद्वारहरु त्यही शासक शोसक वर्गको छत्रछायाँ र चाकडीका भरमा मात्र चुनिन्छन्। अर्थात सीमित दोहनकारी र केही निश्चित व्यक्तिका प्रतिनिधिले मात्र यो देशको शासन गरिरहनेछन्। गैर सरकारी युनियनहरु, बाणिज्य संघहरु तथा निजामती संघ-संस्थाका नेतृत्व चयन पनि उही “शोसक शासक सम्भ्रान्त” वर्गकै निर्णय अनुरुप नै निधो हुने तय हुन्छ। निर्वाचनका ऐनहरुदेखि समयतालिका तथा निर्वाचन आयोग स्वयं यही “शोसक शासक सम्भ्रान्त” वर्गको हितका लागि प्रतक्ष रुपमा काम गर्नेछन्। निर्वाचनहरु धान्न नसकिने, अनुपयुक्त,
Continue reading नेपालमा आँउदो संकट (कोरोना महामारीको दुई बर्ष भित्र)
The post नेपालमा आँउदो संकट (कोरोना महामारीको दुई बर्ष भित्र) appeared first on WhyNepal.com.
]]>What can go wrong in Nepal in the next 2 years (by 2022)?
I am really hoping that the following 12 predictions for Nepal will NOT come true.
But then, “Leadership is Preparedness.” The primary question that my forecast poses is, “how do we prepare best for these possible scenarios that spell cataclysm for Nepal? For a nation that has never learnt to prepare well, either we prepare ahead or suffer the catastrophic consequences of a lifetime. Anyone who is concerned for the welfare of their fellow citizens should start working towards finding and uprooting the underlying causes by building “transformational” solutions in the days ahead. And in the process prove this document’s predictions false.
1. Democracy: “Nepal will have neither free nor fair elections.”
In all future local, provincial and federal elections, winnable candidates are chosen based on cronyism i.e loyalty to the “extractive ruling elite”. In other words, only representation from extractive few will rule Nepal. Even in non-governmental groups, leadership of unions, professional fraternities and business federations are decided as per the whim of the “extractive ruling elites”. Elections laws,
Continue reading 12 predictions (warnings) for Nepal in the next 2 years…
The post 12 predictions (warnings) for Nepal in the next 2 years… appeared first on WhyNepal.com.
]]>सेतोपाटी पत्रिकामा यसको एक संस्करण छापिएको छ।
ओबामाजस्तै प्रतिभा भएका कुनै व्यक्ति नेपाली आमा र विदेशी बाबुका सन्तान भए उसलाई नेपालले यो पदमा स्वीकार गर्दैन।
ऊ नेपालको अंगीकृत नागरिक हुनेछ। अंगीकृत नागरिकलाई कुनै पनि उच्च पद (राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीदेखि प्रदेश र सुरक्षा निकाय प्रमुख) मा नियुक्त गर्न संविधानले बन्देज लगाएको छ।
तर, त्यही व्यक्ति नेपाली बाबु र विदेशी आमाका सन्तान भए ऊ वंशज नागरिक हुन्छ र उसले संवैधानिक रूपमै यी सबै अवसर पाउँछ।
संविधानले दिएको ‘समानता’ को मौलिक हक (धारा १८) मा पुरुष र महिलाबीच कुनै विभेद नहुने परिकल्पना छ। संविधानकै धारा ११ को उपदफा ५ भने योसँग बाझिएको छ। धारा ११ मा नेपाली आमा र विदेशी बाबुका छोराछोरी अंगीकृत नागरिक हुने भनिएको छ।
अंगीकृत नागरिक हुन पनि नेपाली महिलाले बच्चा नेपालमै जन्माउनु पर्नेछ। विदेशमा जन्मेको नेपाली आमाको सन्तान नेपाली नागरिक हुन नपाउने संविधानको व्यवस्था विभेदपूर्ण छ। नेपाली बाबु र विदेशी आमाको सन्तान भने विदेशमै जन्मिए पनि कुनै समस्या हुँदैन।
नेपाली बाबुलाई आँखा चिम्लेरै विश्वास गर्ने, आमालाई चाहिँ नगर्ने? नेपाली आमा हाम्रै देशका नागरिक हैनन् र? नेपाली बाबुको सन्तानलाई पहिचान दिन कुनै नियम नलाग्ने भए नेपाली
Continue reading हामीलाई उत्तर-दक्षिणको बाघले भन्दा आफ्नै मनको बाघले खाइरहेको छ
The post हामीलाई उत्तर-दक्षिणको बाघले भन्दा आफ्नै मनको बाघले खाइरहेको छ appeared first on WhyNepal.com.
]]>
“दुईटा गगनचुम्बी पाँच तारे होटेलका बीचमा एउटा फुच्चे घर टिक्छ र ?”
एकाभोजमा एउटा महानुभावले नेपाललाई ईंकित गर्दै सोधे। एकछिन सोच्न बाध्य भएँ। अनि सुस्तरी भने, “अवस्य टिक्छ, यदि त्यो घर तिनी दुवैका गुरुको हो भने…”। अनि थपेँ, “तर यदि गोरुहरु मात्र चर्ने ठाँउ जस्तो बन्यो भने चाहिँ त्यो घर टिक्दैन है? चुरो कुरो हामी छिमेकको गुरु बन्ने कि गोरु?”। घर फर्केपछि आफ्नो टिप्पणीबारे अलि गहन सोचेपछि म निश्कर्षमा पुगेँ कि देश होस् वा घर, त्यो टिक्ने वा नटिक्ने भन्ने कुरा उसका छिमेकले उस प्रति हेर्ने बुझाई र गर्ने व्यवहारले निकै फरक पार्ने हुन्छ। र सो बुझाई र व्यवहार भने त्यहि “फुच्चे” घरले देखाउने चालचलनमै भरपर्छ। यदि छिमेकलाई त्यहि फुच्चे घरले आफैलाई राम्रो सँग सम्हाल्न नसकेको मगन्ते र विवेकहिन झोपडी जस्तो आभास दियो भने त्यो चाडैँ नै विलिन भई जान्छ। तर यदि त्यहि घर झोपडी नभई एक कुटी वा आश्राम जस्तो बन्छ जहाँ सुन्दर, शुशील सुसंस्कृत गुरु-आचारण र वातावरणले भरिभराउ हुन्छ भने त्यो युगौँ सम्म पनि अडिग रहन्छ। र त्यस कुटीलाई तीनै पाँचतारेका शक्तिशाली र संमृद्ध छिमेकका बासिन्दाहरुले नै आदर मात्र होइन श्रद्धाले शीर नै निहुँराउछन् पनि। अझ त्यतिमात्र नभई यस कुटीलाई नै रक्षा र सत्कार
Continue reading गुरु राष्ट्र नेपाल
The post गुरु राष्ट्र नेपाल appeared first on WhyNepal.com.
]]>जब दशौँ लाख नेपाली (य़ुवा)हरु रोजगारको लागि विदेशमा अड्किरहनु पर्ने बाध्यता बनाईन्छ तब उनका घर-छिमेक र गाउँ-ठाँउमा अभिभावकहरुको खडेरी पर्छ अनि असुरक्षाको माहोल बन्न थाल्छ। यसरी जोश र होश भएका युवाहरु आफ्ना ठाँउ नजिकै नहुनाले नेपालका गाउँ र शहर असुरक्षित, असन्तुलित र गतिहिन बनेका छन्। यस्तो वातावरणले हाम्रो समाजमा घिनौना कार्य गर्न कति अभिभावकत्व बिहिन व्यक्तिहरुका मनमस्तिस्कमा नकारात्मक, असन्तुलित प्रभाव पर्न सक्छ। यसरी अभिभावकहरुको कमी भएको गाउँ-समाजले आफ्नो नेतृत्व र सरकारलाई नै रक्षक / अभिभावकको रुपमा मान्न थालिन्छ ।तर यदि यहि नेतृत्व रक्षक को सट्टा भक्षक बन्दै दिशाहिन, न्यायविन, लूटतान्त्रिक बन्दै जान्छ नतिजा के हुन्छ? गैरजिम्मेवार नागरिक र गैरजवाफदेहि नेतृत्वको जगजगी। नतिजा हाम्रो समाज अपराधको दुशचक्रमा फस्न थाल्छ। अाजको स्थिति यस्तै देख्छु।
यदि यो समस्या हो भने समाधानको एक दुरगामी बाटो यो पनि हो: राज्यले अर्जुनदृष्टिका साथ हाम्रो देशभित्रै सम्मानजनक रोजगारको वातावरण उत्पन्न गराउन सके हाम्रो समाजमा जोश र होश भएका धेरै युवा नेपालमा रहने थिए। यहिँ अभिभावक भएर आफ्ना छोरा छोरी, दाई-भाई, ईष्टमित्रहरु र अग्रजमा आफ्नो भूमिका निभाउन सक्थे। देश, समाज र घरलाई सुरक्षित बनाउने वातावरण नागरिकहरुबाटै बन्ने थियो। अनि
Continue reading यति बलात्कार र अन्यायका जडहरु के होलान्?
The post यति बलात्कार र अन्यायका जडहरु के होलान्? appeared first on WhyNepal.com.
]]>