शक्तिमा पुग्न सिपालु। चलाउन भने मरु ?
अहिलेका प्रमुख राजनीतिक दलहरु सरकारमा पुग्न निकै सिपालु छन्। यसमा कुनै दुईमत रहेन। एक पछि अर्को दल पालै पालो निरन्तर सत्ता पुगेको इतिहासले प्रश्ट देखाँउछ। तर सत्तामा पुगे पछि सरकार चलाउन भने असक्षमै ठहरिएको इतिहासले प्रश्ट देखाउँछ। देशकै संविधान पटक पटक बनाउन असक्षम हुनु एक प्रमुख कारण पनि यहि हो।
हाम्रा दलहरु राज गर्न किन असक्षम छन्?
मुल कारण हाम्रा दलहरुले बनाउने नेतृत्वमा ‘राज्य व्यवस्थापन’ गर्ने सीप नभएरै हो। प्रजातन्त्रमा राज्य व्यवस्थापन भनेको त्यस्तो सीप हो जसले सरकारका ३ प्रमुख निकाय न्यायपालिका, व्यवस्थापिका र कार्यपालिका बीच नियन्त्रण र सन्तुलन गरि चलाउन सक्छ। यी ३ निकायलाई सहि व्यवस्थापन गरी शाषण गर्ने कुनै पनि सरकार दिगो, जनउत्तरदायी र प्रजातान्त्रिक रहन्छ, अर्थात सफल बन्छ। यहि नियन्त्रण र सन्तुलनको सहि व्यवस्थापन गर्ने सीप हाम्रो प्रमुख दलका नेतृत्वमा नभएकाले नै हाम्रो देश एक-पछि अर्को संक्रमणमा छिरी रहेको छ।
लोकतन्त्रमा राज्य हाँक्ने नेतृत्व राजनीतिक शक्तिहरु बाटै निखारिएर आँउछ। समस्या यहिँ नै देखिन्छ। अहिलेका कुनै पनि प्रमुख राजनीतिक शक्ति भित्रको प्रणाली हेर्नु भयो भने उनको संरचना “शक्ति प्राप्ति”को लागि मात्र चुस्त बनाईएको हुन्छ – “शक्तिको सहि उपयोग” को लागि बनाईएको हुन्न। तर शक्तिको सहि उपयोग भनेकै ‘राज्य व्यवस्थापनको’ सीप हो जुन बिना त्यो शक्ति असफल नै रहन्छ।
मेरो तर्क
Continue reading जब दल बन्छ – तब न देश बन्छ !
