प्रश्न गर्नुहुन्छ : ‘नेपालमा आफ्नो भविष्य सुरक्षित राख्न मैले के गर्नुपर्छ
?’
मेरो जवाव: ‘तपाई स्वार्थी बन्नुहोस्। नेपालमा आफ्नो भविष्य सुरक्षित राख्न
महा-स्वार्थी बन्नुहोस्।’
Read in
English
असजिलो लाग्ला यो सुन्दा। के सन्क्या होला यो उज्वले भन्ने मनमा पनि पर्ला।
लौ त्यसोभए एकैछिन ध्यान दिनुहोस्। म एउटा कथा भन्छु।
मानौं, आज भन्दा ७ बर्ष पछि तपाईले आफ्नो जीवनमा बडो सफल हुन थाल्यो रे !
ईमानदारीका साथ बर्षौं गरेको मेहेनतको फलस्वरुप तपाईले काठमाण्डौंमा गार्ड, नोकर-चाकर
सहितको राम्रो घर अनि बैंकमा पुग्दो पैसा बटुल्न सफल हुनुभयो रे। तपाईको यो भव्य सफलता
देखेर इश्टमित्रहरु पनि भित्र भित्रै ईश्या गर्न थाले रे !
मानौं त्यति बेला तपाईको एउटा सानो सुखी परिवार पनि छ रे जसमा तपाई, तपाईको जिवन
साथी अनि हिस्सी परेका छोरा र छोरी छन्। दैनिक तपाई काठमाण्डौंका सयौं समस्यासंग
हेर्दै-लड्दै अगाडि बढिरहनु भएको छ। यहाँका असंख्य समस्याहरुमा कसैले पनि चासो नदिएको
नदेख्दा तपाईलाई बेला बेलामा रनक्क हुन्छ, उदास पनि हुनुहुन्छ। निरही देखिएका तपाईको मुखबाट
एउटै मात्र बाक्य निक्लन सक्छ – “यस्तै हो, के गर्ने”। अनि “गर्न नसक्किने कुरामा किन
टाउको दुखाई राख्ने होईन र ?” भन्दै आफ्नो समय आफैले प्रभाव पार्न सक्ने ठाउँमै मात्र
लगाउनुहुन्छ। त्यो रहयो तपाईको आफ्नो परिवारको हेरबिचारमा। अनि काठमाण्डौंको हेरबिचारलाई
तपाई बिर्सीिदनुहुन्छ।
तपाईले हेर्दा हेर्दै काठमाण्डौंको मुटुबाट मरिसकेकी बागमती झनझन प्रदुषित
हुन्छिन्। बागमती सफा गर्नु मेरो कार्यक्षेत्र भन्दा बाहिरको कुरा हो भन्दै तपाँई दिनहुँ
यसको दोषी खोज्नुहुन्छ। कहिले, यो काम त नकचरा सरकारको हो भन्नुहुन्छ त कहिले त्यै ढल
मिसाउने गैरजिम्मेवार नागरिकहरुका हुन् भन्नुहुन्छ। कहिले यो काम तिनै यत्रा डलर खेती गर्ने
कुनै गैर-सरकारी संस्थाको नै हो भनि ठोकुवा गर्नुहुन्छ भने अरु बेला त पेशावर वातावरण विज्ञ
कै हो भनेर सजिलै आफु यो जिम्मेवारीबाट उम्किन चाहनुहुन्छ।
अब फेरि हामी तपाईकै परिवारमा फर्कौँ। आफ्नो छोराछोरीलाई तपाईले बडो अव्वल तरिकाले
हुर्काइरहनु भएको छ। उन्को बुद्धि र विवेकको विकासको लागि चरम महंगो र आधुनिक मोन्टेश्वरी
स्कूलमा पढाई, आईप्याड/आईफोन जस्ता अत्याधुनिक प्रविधिका सरसामानहरु उप्लब्ध गराउनुका
साथ-साथ संसार बुझ्न बिभिन्न देशमा घुमाउनुहुन्छ। तपाईलाई विश्वास छ कि एक दिन यी ठूला
हुन्छन् र पक्कै पनि देशको लागी सबल नेतृत्व यीनै बन्नेछन्। देश प्रतिको कर्तव्य र सपना
तपाँईले यिनै दुई सन्तान मार्फत देख्नु हुन्छ। सहि लगानी गरेछु भन्दै तपाई आफैलाई धन्यवाद
दिनु हुन्छ। यहि सोचले तपाईलाई सान्त्वना दिन्छ, “मैले त सकिन, तर मेरा सन्तानले त
पक्का यो देश बनाउछन्”।
ल अब, मानौं एक दिन यहि विषाक्त बागमतीका कारणले वा काठमाण्डौंको सयौँ चरम
प्रदुशनले निम्ताएको फैलिने रोगका प्रकोपहरुका कारण एउटा भएङ्करै डरलाग्दो पानीबाट फैलिने
नयाँ किसिमको महामारी रोग फैलियो रे। मानौ दुर्भाग्यवस् तपाईको बच्चालाई स्कुलमा हुँदा यसले
समात्यो रे- विधालयका साथीबाट सरेको पनि हुनसक्छ वा अरु नै कोही बाट। यत्रो ठूलो शहरमा जो
कोहि बाट पनि हुनसक्छ। “ब्याड लक”
महामारी रोग ग्रस्त आफ्नो बच्चालाई बोकी तपाई हुँईकिदै नजिकैको उच्च दर्जाका निजी
अस्पतालमा पुग्नुहुन्छ, उनलाई शाही श्रेणीको कक्षमा भर्ना गरी २४ सै घण्टा निजी डाक्टर
राखेर उपचार शुरु गर्नुहुन्छ। डाक्टरले पनि संसारकै उत्कृष्ट विज्ञहरुसंग परामर्स
गर्नथाल्छन्। पैसाको खोलो बगाउनु हुन्छ। अन्तिममा आएर डाक्टरहरुले भन्छन्, “तपाईको छोरीको
यहाँ उपचार हुनसक्दैन यो नयाँ खालको सरुवा रोग भएकोले। उनीलाई तुरुन्तै विदेशै लैजानुपर्छ।”
तुरुन्तै तपाईले दिल्लीको लागि पुरै हवाई जहाज रिर्जभ (चार्टर्ड) गर्नुहुन्छ। तपाई
छिटो भन्दा छिटो दिल्ली जाने कोशिश गर्नुहुन्छ तर तपाईलाई रोकिन्छ किनकि भारतको निती अनुरुप
यस्तो खतरनाक रोग भएकोले महामारी सर्न सक्छ भनेर रोकिदोँ रहेछ। तपाईले भारत र नेपालका
ठुला ठुला कर्मचारीहरुको हात जोडनुहुन्छ, धम्काउनु पनि हुन्छ। समय खेर जाँदैछ। यहाँका
प्रशासनलाई पैसाले हुन्छ कि धम्कीले हुन्छ पेल्नुहुन्छ। तपाईसँग नेपाली नेताहरुसँग राम्रो
पहिचान भएकोले सोझै नेपालको प्रमुख नेताहरुलाई नै कुनै बाटो निकालन सकिन्छ कि भनेर
सोर्स-फोर्स लगाउनुहुन्छ। तपाई उनीहरुलाई दवाब दिन सफल पनि हुनुहुन्छ। अन्तिममा दिल्ली लान
स्वीकृति पाउनुभयो। आशको झिन्का पलाउँछ। अनि छोरीको जिवन (तपाईको लगानी, तपाईको भविष्य)
बचाउन उडनुहुन्छ। तर अफसोस् त्यति बेला सम्म ठिलो भैसकेछ। महामारी रोगले तपाईको छोरीलाई खाई
सकेछ। तपाईकी प्यारी छोरी अब रहिन।
आकाश खस्यो तपाईमा !
“दोष कस्को !!!” तपाईको मन भित्र आरोप-प्रत्यारोपको चिच्चाउने खेल शुरु
हुन्छ। तपाईको भविष्य, तपाईको लगानी, तपाईको समाज, देश प्रतिको आश यसरी चुर्लुम्मै
डुब्नुको पछाडि को दोषी होला?
- के महंगा अस्पताल र डाक्टरहरु नै दोषी हुन् त समयमै उपचार गर्न नसकेकोमा?
- कि त रोग सार्ने कुनै विवेक नबोकेका परिवारका फोहरी बच्चाहरु?
- या त त्यत्रो पैसा लिएर पनि हेरचाह गर्न नसक्ने त्यो ‘बेईमान’ मन्टोसेरी
स्कूल?
- कि त ती सबै गधाहरु जसले बागमती सफा गर्नु पर्ने तर नगरेर बसेकाहरु?
- त्यो पनि नभए त्यहि असक्षम सरकार र तिनै निकम्मा श्रिर्ष नेताहरु पनि त दोषी होलान्
होईन?
- अझै दोष दिने भए त छिमेकी राष्ट भारतलाई पनि त दोषी बनाम् न, एउटा नेपाली लाई समयमै
उपचार गर्न रोकेर राख्ने?
- वा अझै, यो अनुष्टिको पुरै दोष सारा नेपाल आमालाई नि दिम् न? यो “सतीले सरापेको देश त
हो नि” होईन र ?
- अनि आफु नि?
हेर्नुहोस् जो जसलाई दोष लगाए पनि पनि मुल कुरो भनेको तपाईको छोरी अब फिर्ता आउने
वाला छैन।
बरु एकैछिन अाँखा चिम्ली तलको प्रश्नको उत्तरको मनन गरौँ न है।
यदि यस्तो परिष्थिति परिवर्तन गर्न आफु बिगतका दिन फर्कन मिल्ने शक्ति भए
तपाई कुन समयकालमा फर्कनु हुन्छ जसले गर्दा तपाईको छोरी आज पनि जिवित हुने थिईन् र
उन््को भविष्य पनि शुनिष्चित हुने थियो ?
यसरी आफ्नो बिगतमा फर्किन पाउनु भयो भने तपाई समस्याको हाँगो भाच्न लागि पर्नु
हुने थियो कि जरै उखेल्न? जरो नै उखेल्ने फर्किनु हुने थियो नि होईन र? त्यसमा त कुनै दुई
मत रहेन, कि कसो?
तपाई यस्तो समयकालमा फर्कनु हुने थियो जुन बेला समस्याहरु सानै हुने थिए र यस्ता
महामारीको जडो उखेल्नको लागि तपाईले दिन रात खट्टिनु हुने थियो। अन्तत आफ्नो सन्तान बचाउन
समयमा पाईला चाल्नु हुने थियो।
सारंसमा भन्नुपर्दा, आफ्नै स्वार्थको लागि हामी सबैले भविष्यमा आउने भयानक
समस्याहरुको जरो अहिले देखि नै उखेल्न लागि पर्नु पर्छ नत्र माथीको बिरक्त कथा
तपाई-हाम्रै बन्नेछ।
यदि अाजै देखि समाजका बिद्दमान समस्याहरुका जरो उखेल्ने काम गरेनौं भने
अहिलेका यी समाधान गर्न सकिने समस्याहरु बल्झिदैँ गएर यति दर्दानक हुनेछ कि मेरो
भविष्य, तपाईको भविष्य र हाम्रो सन्तानको भविष्य सबै बर्बाद पार्नेछ । तितो सत्य यहि नै
हो।
त्यसैले आजैबाट तपाईले, मैले, हामीले यी ‘स्वार्थी’ संकल्प लिँउ
(आफ्नो र आफ्नो परिवार बचाउनको लागि)।
- मेरै परिवार बचाउनको लागि, आफुले देखेका समस्याहरुको हल गर्न कोशिशरत विवेकशील टोलीहरु
खोज्छु अनि उनीहरुलाई सहयोग गर्छु। आवश्यकता परे आफैंले अभियान शुरु गरी बाग्मती र अन्य
वातावरण सफा राख्ने काममा तम्सिन्छु।
- मेरै भविष्य बचाउनको लागि, म अहिलेका असक्षम नेताहरुलाई आफ्नो भविष्य ध्वष्त पार्न
दिन्न। चुप लागेर बिकल्प कुरी बस्दिन, बिकल्प अाफै बन्छु।
- मेरै जिवनशैलीको सुरक्षाको लागि, म मेरो छरछिमेक, गाँउ-शहर र देशको भौगोलिक, सामाजिक,
अार्थिक, राजनितिक वातावरण स्वस्थ्य बनाउन अग्रणि भुमिका खेल्छु। नेपाली भनेर होईन बनेर
देखाँउछु।
